Monumenten voor verzetsmensen

Vereniging Friesland 1940-1945 / Stichting Friesland 1940-1945

De Stichting Friesland 1940-1945 was/is het uitvoerende onderdeel van de Vereniging Friesland 1940-1945. Deze vereniging was een vereniging van mensen die in de bezettingstijd, op welke wijze dan ook, bij het verzet tegen de Duitse bezetter betrokken (waren geweest), zoals illegale pers, onderduikhulp, gewapend verzet, koerierswerk, spionage enzovoort. “Makkerhulp, vriend helpt vriend, wij zorgen voor de jouwen”: met deze woorden beloofden de mannen en vrouwen in het verzet tijdens de oorlog aan elkaar dat, mocht een van hen iets overkomen, er voor hun nagelaten gezinsleden gezorgd zou worden. Deze belofte heeft de vereniging tot op heden gestand gedaan. In 2020 waren er nog 21 personen die ondersteuning ontvingen in welke vorm dan ook. Het geld werd bijeengebracht, in eerste instantie door acties en donateurs, maar vanaf september 1947 met als basis de landelijke “Wet Buitengewoon Pensioen”.

Inmiddels is de Vereniging opgeheven, maar de Stichting verzorgt nog altijd de ondersteuning van de laatste personen en beheert in de provincie ca. 80 monumenten op graven van gevallen verzetsmensen. De Stichting heeft in de afgelopen jaren hiervan ook de grafrechten verworven. Alle betrokken begraafplaatsen hebben die “om niet” aan de Stichting overgedragen, zonder eindtermijn.

De herinneringszuilen, speciaal door professor M. Duintjer ontworpen voor leden van het Friese verzet, verbeelden een toorts (fakkel) met de tekst:

“Fallen yn de striid tsjin ûnrjocht en slavernij, dat wij yn frede foar rjocht en frijdom weitsje”.

De familie besliste of er wel of niet een dergelijke herinneringszuil op het graf van de overleden verzetspersoon werd geplaatst.

Gerke de Vries, maart 2022

Schuiven naar boven